Haber: Sinem Altunay
11-13 Nisan 2025 tarihleri arasında etkili olan soğuk hava dalgası ve zirai don, Türkiye genelinde olduğu gibi Bolu’daki meyve üreticilerini de olumsuz etkiledi. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Bolu İl Temsilcisi Niyazi Kalfa, yaşanan don olayının etkilerine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
“SEBEN’DE YAKLAŞIK YÜZDE 80’E VARAN ZARAR VAR”
Zirai donun Bolu’daki ürünlere etkisini değerlendiren Kalfa, “Seben’de elma, armut, kiraz, şeftali, erik gibi ürünlerde yaklaşık yüzde 80 oranında zarar bekleniyor. Kıbrıscık tarafında budanmış üzümlerde de hasar olmuş olabilir” dedi.
“BU YIL MEYVE YOK”
Hasarın boyutuna dikkat çeken Kalfa, “Bu yıl meyve yok anlamına geliyor. Zarar oranı yüzde 40 ila yüzde 100 arasında değişiyor” ifadelerini kullandı.
“ZARAR, ÇİÇEKLENME VE İNCE DALLARDAN ÖLÇÜLÜYOR”
Don zararının tespitinde hangi kriterlerin esas alındığını da açıklayan Kalfa, “Zarar tespitinde çiçeklenme durumu ve ince dallar esas alınır. Bu göstergelerle hasarın ne düzeyde olduğu belirlenebilir” dedi.
“TARIM İL MÜDÜRLÜĞÜ RAPOR YAYINLAYACAK, BİZ DEĞERLENDİRECEĞİZ”
Tarım İl Müdürlüğü tarafından yürütülen hasar tespit çalışmalarına Ziraat Mühendisleri Odası’nın dâhil olmadığını belirten Kalfa, “ZMO olarak biz bu çalışmalara dahil değiliz. Tarım İl Müdürlüğü raporunu yayınladığında, o raporu yorumlayacağız” ifadelerini kullandı.
“NİSAN AYI RİSKLİ DÖNEM, BU EKSTREM BİR OLAYDI”
Don olayının mevsimsel özelliklerine de değinen Kalfa, “Nisan ayı don riski açısından hassas bir dönemdir. Kar yağışı ve eksi 5-6 dereceye kadar düşen sıcaklıklar bitkileri ciddi biçimde olumsuz etkiledi” dedi. Kalfa, “Geçmiş yıllarda bu ölçekte bir don yaşanmadı, sadece bölgesel hafif donmalar olmuştu. Bu yaşanan ekstrem bir durum” şeklinde konuştu.
“GELECEK YILIN ETKİLERİ DERİNLİĞE BAĞLI”
Kalfa, don olayının uzun vadeli etkilerine ilişkin ise şunları söyledi: “Bu yıl meyve yok ama seneye donun ne kadar derine indiğini göreceğiz. Çok da derinlere gitmemiş olduğunu umuyorum. Seneye üretime devam etme şansı olabilir.”
“TARSİM SİGORTASI YAPAN ÜRETİCİ ZARARINI ALABİLİR”
Zararın karşılanması konusunda üreticilere TARSİM’i hatırlatan Kalfa, “TARSİM eksperlerinin saptadığı oranda zarar ziyan için tazminat alınabilir. Üreticilerin ürünlerini zamanında sigortalatmaları gerekiyor. Bunların olabileceğini biliyorlar. Sigorta yaptırırlarsa daha güvenceli olur üretimleri” dedi.
“SİGORTASIZ ÜRETİCİLERİN ZARARI DEVLET TARAFINDAN KARŞILANABİLİR”
Kalfa, sigorta yaptırmayan üreticilere ilişkin olarak da, “Sigortasız üreticilerin zararı devlet tarafından tespit edilen oran doğrultusunda karşılanabilir” ifadelerini kullandı.
“VATANDAŞ ÖNLEM ALIYOR AMA ETKİSİ SINIRLI KALABİLİYOR”
Meyve üreticilerinin aldığı önlemlere de değinen Kalfa, “Sisleme ve talaş yakma gibi önlemler olabilir. Tarım il ve ilçe müdürlükleri özellikle Seben, Mudurnu ve Göynük tarafındaki üreticileri uyarıyor. Üreticiler dona karşı ne yapacaklarını genelde bilirler, ama bu yaşanan olağanüstü bir doğa olayıydı” dedi.
“ZMO’NUN BU KONUDA ÖZEL BİR FAALİYETİ YOK”
Ziraat Mühendisleri Odası’nın çiftçilere yönelik donla mücadeleye dair bir bilgilendirme çalışması olup olmadığına dair soruya ise Kalfa, “Bu konuda özel bir faaliyetimiz yok” yanıtını verdi.
“TÜM TÜRKİYE’DE MEYVE BAHÇELERİ ZARAR GÖRDÜ”
Kalfa, sadece Bolu’nun değil Türkiye’nin pek çok bölgesinin de don olayından etkilendiğini vurgulayarak, “Bu yıl Malatya, Adana, Ege, Akdeniz gibi bölgelerdeki ürünler de büyük oranda zarar gördü. Karaman taraflarındaki elma bahçeleri bu sene ciddi etkilendi. Bu yıl tarım açısından sıkıntılı bir dönem” diye konuştu.
Don olayının ne kadar derine işlediğinin henüz netleşmediğini ancak önümüzdeki yıl üretimin yeniden toparlanmasını umut ettiklerini söyleyen Kalfa, üreticilere geçmiş olsun dileklerini iletti.
