VELİ-DER, 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü nedeniyle yaptığı açıklamada Türkiye’de çocukların karşı karşıya kaldığı sorunlara dikkat çekti. Dernek, hazırladığı metinde çocuk haklarına yönelik risklerin derinleştiğini belirterek kapsamlı değerlendirmelerde bulundu.
Açıklamada, “20 Kasım’ın 1989 yılından bu yana Birleşmiş Milletler tarafından Dünya Çocuk Hakları Günü olarak kabul edildiğini” hatırlatan VELİ-DER, Türkiye’nin de taraf olduğu sözleşmenin “dünya genelinde en fazla sayıda ülke tarafından kabul edilen insan hakları belgesi” olduğunu ifade etti.
Türkiye’deki çocuk nüfusuna ilişkin değerlendirmede, “Türkiye nüfusunun yüzde 25,5’ini çocuklar oluşturmaktadır ve bu oran Türkiye’yi Avrupa Birliği ülkeleri arasında en yüksek çocuk nüfusuna sahip ülke konumuna getirmektedir” denildi.
VELİ-DER, çocukların maruz bırakıldığı sorunlara da dikkat çekerek “Milyonlarca çocuk; yoksullukla, açlıkla, niteliksiz ve güvensiz eğitim koşullarıyla, sınav ve rekabet baskısıyla, eğitim hakkı ihlaliyle, tarikat ve cemaat kuşatmasıyla, işçilik ve sömürüyle baş başa bırakılmaktadır.” ifadelerine yer verdi.
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı verilerine atıf yapılan açıklamada, “Ailesinin yanında temel ihtiyaçları karşılanamayan ve ailesinden alınma riski bulunan çocuk sayısı her geçen gün artmaktadır” denildi. Eğitim dışında kalan çocuk sayısına ilişkin ise “Eğitim dışında kalan çocuk sayısı 1 milyon 578 bin 941’e ulaşmış, son 3 yılın en yüksek seviyesine çıkmıştır” ifadeleri kullanıldı.
VELİ-DER, Türkiye’de çocukların karşı karşıya kaldığı hak kayıplarının temel nedenlerine yönelik değerlendirmesinde, “Son 23 yılda tercih edilen gerici ve piyasacı politikalar çocuklar arasındaki eşitsizlikleri derinleştirmiş, kamusal hizmetleri zayıflatmıştır” dedi.
Açıklamada, çocukların sokakta, tarımda, sanayide veya kriminal yapılarda çalışmaya zorlanmasının “sosyal devletin zayıfladığını ve çocukların yaşam hakkının korunmaya muhtaç hâle geldiğini” gösterdiği vurgulandı.
Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’ye gönderme yapan VELİ-DER, “Devletin görevi yalnızca ihlal olduktan sonra korumak değil, ihlale neden olan koşulları değiştirmektir. Bu, her demokratik toplumun yerine getirmesi gereken kamusal bir sorumluluktur.” ifadelerine yer verdi.
Dernek, “Çocukları koruyan, destekleyen ve güçlendiren eşitlikçi bir kamusal düzen mümkündür ve bunun için mücadele etmeye devam edeceğiz” ifadelerine yer vererek, taleplerini sıraladı:
“Her çocuk için eşit, ücretsiz, erişilebilir, nitelikli, laik ve bilimsel kamusal eğitim sağlanmalıdır.”
“Eğitim hakkı için bütçeden yeterli kaynak ayrılmalıdır.”
“Çocuk işçiliği kesin olarak yasaklanmalı; MESEM, ÇEDES gibi çocuk haklarına aykırı uygulamalara son verilmelidir.”
“Okullar güvenli, şiddetsiz, demokratik ve kapsayıcı ortamlar olmalıdır.”
“Beslenme, barınma ve gelişim ihtiyacının ailelere bırakılmadığı çocuk odaklı kamusal sosyal destek sistemi hayata geçirilmelidir.”
“Çocuk yoksulluğuna dönük acil müdahale programları uygulanmalıdır.”
“Çocukların sesini duyabileceğimiz, onları karar süreçlerine dahil eden mekanizmalar güçlendirilmelidir.”
