Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) Bolu Şubesi, 12-18 Mayıs Hemşirelik Haftası kapsamında bir kutlama yapmak yerine Bolu İl Sağlık Müdürlüğü önünde kitlesel bir basın açıklaması gerçekleştirdi. Basın açıklamasını SES Bolu Şube Başkanı Bircan Öztop okudu. Açıklamada, sağlık çalışanlarının yıllardır süregelen özlük, ücret ve çalışma koşulları sorunlarına dikkat çekildi.
Başkan Öztop tarafından okunan basın açıklamasında şu ifadelere yer verildi:
“Sağlık emekçileri sadece belirli günlerde hatırlanmak istenmiyor, sorunlarının çözülmesini talep ediyor. Ağır ve uzun çalışma süreleri, son yıllarda yaşadığımız Covid-19 pandemisinin üzerlerindeki ağır yükü ve büyük etkileri, depremin etkilediği 11 ilde yürütülen sağlık hizmetleri sağlık emekçilerinin ne kadar önemli ve vazgeçilmez oluğunu bir kez daha açığa çıkarmıştır.
2023 yılında Türkiye’de 100 bin kişiye düşen ebe-hemşire sayısı 356, AB’de 890 ve OECD’de 1002 kişidir. Ebe ve hemşirelerin nüfus payına düşen sayıları AB ve OECD ülkelerine göre yetersizdir. İş yükleri de AB ve OECD ülkelerine göre daha fazladır. Sağlık kurumlarına başvuru sayıları AB ve OECD ülkelerinde yılda 6,2 civarı iken Türkiye’de bu rakam kişi başı yıllık 11,4 civarına yükselmiştir. Yani AB ve OECD ortalamasının yarısından az personel ile onların iki katı başvurucuya hizmet etmek zorunda kalıyoruz. Ülkemizde ki bir sağlık emekçisi AB ve OECD ülkelerinde ki meslektaşlarının 4 katı çalışmakta ve neredeyse onların yarısı ücret almaktadır.
Özellikle emekliliğe yansıyan temel ücrette “dönüşüm” politikaları ile yıllar içinde gerileme yaşanmıştır. Sağlık emekçileri gelirlerini arttırmak için daha fazla mesai ve nöbet tutmaya başlamıştır. Yine döner sermaye, teşvik vb. uygulamalar ile yapılan ücretlendirme yöntemi nedeni ile en temel hak olan dinleme hakkı dahi kullanılamamakta yıllık izinlere dahi ayrılmamaktadırlar. Bu durum bile yaşanan yoksulluğu göstermektedir. Temel ücretler çok az olduğu için emekliliği gelen hemşireler yoğun çalışma koşullarına rağmen emekli olmaktan imtina etmektedirler. Özcesi günümüz çalışma koşulları, yoğun emek sömürüsünün olduğu vahşi kapitalizmin ilk dönemlerini anımsatmaktadır.
Bu da yetmemekte iş yerlerimizde liyakatsiz yöneticilerin mobbingi , siyasal şiddeti ve ekonomik şiddeti yanında uygulanan politikalar nedeni ile sağlık hizmetine yeterince ulaşamayan hasta ve yakınları tepkisini sisteme göstermesi gerekirken ilk ulaştığı sağlık emekçisine şiddet olarak göstermektedir.
Bu sömürü düzeninde hemşireler yoruldular, tükendiler, hatta yaşamlarını yitirdiler. Peki, sağlık emekçileri ne istiyor? Beklentileri neler?
- Performans, döner sermaye, ek ödeme ve şimdi de teşvik diye adlandırılan gelir güvencesi olmayan ve emekliliğe yansımayan ücretlendirme yerine yoksulluk sınırı üzerinde ve emekliliğe yansıyacak temel ücret verilsin. Temel ücret üzerine eğitim durumu, yapılan işin niteliği ve riski, kıdem yılı gibi kriterler ile giydirilmiş ücret belirlensin.
- Sağlık Meslek Kanunları her mesleğin özüne yakışır, görev tanımına uygun şekilde düzenlensin, bağımsız hale getirilsin,
- Covid-19 pandemisi ve Deprem ile birlikte daha da görünür hale gelen sağlık personeli sayılarındaki açık giderilsin, OECD ortalamasına kadrolu güvenceli istihdamla yükseltilsin,
- Fiili hizmet süresi zammı yeniden düzenlensin,
- Kadın sağlık emekçileri için analık ve süt izni süreleri yeniden düzenlensin, bu süreçlerde yeteri kadar ücretli izin verilsin,
- Her iş yerinde 7/24 hizmet veren, ücretsiz kreş sağlansın,
- Güvenli çalışma ortamları oluşturulsun, şiddete karşı tüm tedbirler alınsın,
- Atamalarda liyakat esas alınsın, yöneticiler liyakate uygun olanlar arasından sağlık emekçileri tarafından seçilerek belirlensin,
- Sağlık iş gücü planlaması yapılsın, çok sayıda değil nitelikli eğitim veren sağlık meslek okulları açılsın,
- Sağlık Bakanlığı ve Üniversiteler dışında diğer kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan arkadaşlarımızın hem o kurumun temel işini yapıyor olarak kabul edilmemesi hem de sağlık iş kolundaki düzenlemelerin dışında tutulması uygulamasına son verilsin,
- İş yerlerinde sağlık emekçilerine yönelik, yöneticilerden, ekip arkadaşlarından, hasta ve hasta yakınlarından gelen şiddete son verilmesi için yasal ve idari düzenlemeler yapılsın.
- Özel sektörde çalışan sağlık emekçilerinin ücretlerinde taban ücret belirlensin, çalışma saatlerinde tavan çalışma saatleri belirlenip uygulansın,
- İcap ödemesi sorunu mahkeme kararlarına bırakılmadan yasal düzenleme ile çözülsün,
- Aile Sağlığı Merkezlerinde ücretlendirmeden, statüye, çalışma alanlarına dair sorunlar çözülsün,
- Aile Sağlığı Merkezlerinde çalışıp kadroya geçirilmeyen, şirketler ya da aile hekimleri ile yaptıkları sözleşme ile çalıştırılan ebe ve hemşireler kadroya geçirilsin,
- Başta sosyal hizmet olmak üzere, adli tıp kurumu, Sağlık Bakanlığı merkez teşkilat, Milli Eğitim Bakanlığında görev yapan hemşirelerin de diğer unvanlarda olduğu gibi maaşlarında artış yapılıp, maaş denkliği oluşturulsun,
- Üniversite hastanelerinde çalışan sağlık emekçilerine tayin hakkı verilsin,
- Staj dönemleri işe başlama kabul edilip ve EYT kapsamına alınsın,
- 5510 kapsamında olan sağlık emekçilerinin emeklilik maaşlarına 3600 ek gösterge karşılığı artışlar yapılsın,
- Taşrada görev yapan sağlık emekçilerinin konaklama sorunları lojmanla giderilsin, görev yaptığı şehrin gerçekliğine uygun kira desteği verilsin.
- Sendikal örgütlenme özgürlüğü önündeki engeller kaldırılsın.
- KHK’ler ile ihraç edilen tüm sağlık emekçileri göreve başlatılsın.
Son olarak şunu söylemek isteriz ki;
Hak verilmez alınır! Ancak örgütlenirsek, birlik olursak haklarımızı alırız. Bunun içinde sistem tarafından örgütlendirilen ve yetkili hale getirilen sendikamsı yapılarda değil; emekçilerin öz örgütü olan fiili ve meşru temelde mücadele yürüten SES çatısı altında bir araya gelip mücadeleyi yükselttikçe haklarımızı alırız. İşte o zaman gerçek anlamda günlerimizi kutlayabiliriz. Mesleğimize sadece belirli günlerde değil devamlı sahip çıkıyor, taleplerimiz yerine getirilinceye ve haklarımızı alıncaya kadar mücadeleden vazgeçmeyeceğimizi bir kez daha ifade ediyoruz. Bu kapsamda bugünlerde kutlama yapmak yerine sağlık kurumları önünde kitlesel basın açıklamaları ile bir kez daha taleplerimizi gündeme getirmek zorunda kalıyoruz.
Tüm sağlık emekçilerini yanımızda olmaya, haklarımızı almak için birlikte mücadeleye davet ediyoruz. SES’siz Kalmıyoruz! SES’te Örgütleniyoruz!”
SES Bolu Şubesi’nin açıklaması, sağlık çalışanlarının sahadaki yükünü ve sosyal haklar alanındaki taleplerini bir kez daha gündeme taşıdı. Açıklama sonunda tüm sağlık emekçileri örgütlü mücadeleye çağrıldı.
