Beni tanıyanlar bilir; her şeye farklı bir açıdan bakarım ve gerektiğinde, karşımda kim olursa olsun “bu iş böyle olmaz” diyebilirim. Çoğu zaman bu durum başıma iş açsa da, eğer haklıysam dediğimi yaptırana kadar susmam. Şimdi bazı arkadaşlar, “Biliyoruz, kafamızı şişirip duruyorsun,” diyecek ama bir şeyleri düzeltmek ve göstermek için mecburum böyle yapmaya. Ayrıca bu benim özelliğim.

Neyse, anımsar mısınız bilmiyorum. Birkaç ay önce satır arasında evimizin önüne yeni yapılan, kullanıcısı olduğum QNB Finansbank ATM’sinden bahsetmiştim. Yeni yapılmasına rağmen tekerlekli sandalye kullanıcıları için erişilebilirliğin çok zor olduğunu ve zar zor QR kod taratarak işlem yapabildiğimi anlatmıştım.

Zaten benim gibi fiziksel olarak engellenen bireylerin en çok engellendiği yerlerden biri de banka ATM’leridir. Dikkat ederseniz özellikle dış mekândaki, yani sokak ve cadde kenarındaki ATM’lerde engellenenler için erişilebilirlik hiç düşünülmez. Hiç akıllara bile gelmez tekerlekli sandalye kullanan birinin ihtiyacı olup o ATM’de işlem yapmak isteyeceği. Hep “Aman canım, birileri yardım eder,” diye düşünülür. Ancak biliyorsunuz ki banka işlemlerine üçüncü kişilerin karışması hiç güvenli bir durum değildir.

Neyse, ben bu evimizin önüne yeni kurulan ATM’yi kullanmakta zorlanınca QNB Finansbank müşteri temsilcilerine yazılı mesajla sorunu bildirdim. Onlar da yetkililere ileteceklerini söylediler. Geçen hafta ATM’nin yanına birileri geldi. “Ne oluyor, ne yapılıyor?” derken önündeki çıkıntı için çok güzel bir rampa yapılmış olduğunu gördüm. Denediğimde ATM’nin ergonomisinin de hafif değiştirildiğini fark ettim. Yani tekerlekli sandalye ile kolayca ATM’ye yaklaşıp ihtiyacımı karşılayabilecek fiziksel düzenlemeler yapılmıştı.

Hemen QNB Finansbank’ı aradım, bu yapılanlar için teşekkür ettim. Oradaki görevliler de “Bizi bu konuda uyardığınız için teşekkürler,” dediler. Ve sanırım örnek bir çalışma oldu. Şimdi yapılan ATM’nin yanında diğer bankaların ATM’leri de var. Umarım onlar da yapar, onlar da engelleri kaldırırlar. Çünkü isteyince, farkında olunca engeller kalkabiliyormuş. Demek ki… Ben buradan bir kez daha QNB Finansbank yetkililerine duyarlılıkları için ve engelleri kaldırdıkları için teşekkür ediyorum.

Şimdi herkesten, özellikle engellenen bireylerden rica ediyorum: Günlük yaşamınızda önünüze çıkan ve fark ettiğiniz engelleri çekinmeden, bıkmadan gerekli yerlere bildirin ve anlatın. Bakın, bu düzeltmeler ben “Burada bir gariplik var, bankanızın kullanıcısıyım ancak yaptığınız ATM’yi kullanamıyorum,” demeseydim olur muydu? Tabii ki hayır. Çünkü göremediğiniz engeli bilemezsiniz. Bilmediğiniz engeli de aşmak için bir şey yapamazsınız.

Bazı arkadaşlar “Sen gazetecisin, yazarsın, onun için senin sözün geçiyor,” diye düşünebilir. Evet, belki yaptığım işlerin biraz yararı oluyordur. Ancak başta da dediğim gibi, haklarımdan vazgeçmem. İnsanların böyle küçük gibi görünen şeylerin farkında olması ve çözümlemek için bir şeyler yapması tüm insanların hayatını kolaylaştırır.

Ayrıca şu da var: Bu ATM’lerin engellenenlere uygun hâle getirilmemesi, bankaların erişilebilir olmaması sebebiyle engelli maaşı, bakım parası gibi şeyler devlet kurumları tarafından aileye veriliyor. Yani sistem bu şekilde düzenlenmiş durumda. Bu da yanlış bir bakış açısı oluşturuyor. Aslında biz bu gibi şeyleri düzenler, ATM’lerin ve bankaların erişilebilirlik problemlerini giderirsek bu bakış açılarını da değiştirebiliriz. Yani engellenen insanları birey olarak kabul edip, zihinsel bir problemi olmadıkça engelli maaşını ve bakım parasını aileye değil, bireyin kendisine verebiliriz.

Bakın, bu algıları değiştirmek, sistemleri güncellemek aslında bizim elimizde. Engellenen bireyler olarak dışarı çıkıp ne kadar dolaşırsak ve karşılaştığımız engelleri yetkililere anlatırsak, gösterirsek o kadar çabuk çözüm buluruz. O yüzden ne olur, anlatmaktan, göstermekten ve hakkınız olan bir şeyi talep etmekten çekinmeyin. Unutmayın: Siz dünyaya uymak zorunda değilsiniz, dünya size uymak zorunda…