Geçen haftadan devam ediyorum.

…/.

Beypazarı Tarih ve Kültür Müzesi bağışçısı ve aynı zamanda Bolu’da binlerce kişiye iş imkanı sunan, Türkiye’nin beyaz et sektörünün en önde gelen firmalarından olan Beypiliç’in kurucu ortaklarından Seher İnal Hanım’ın babası Mehmet Nurettin Karaoğuz, 1903 yılında bu evde doğmuş. 10 yaşında hafız olmuş ve daha sonra Taş Mektep’te ilkokula devam etmiş. 1962 yılına kadar tiftik tüccarı olarak çalışmış, 1979 yılında Nurettin Karaoğuz Eğitim Vakfı’nı kurmuş. Müze yapılmak üzere bağışladığı bu konak 1996 yılında hizmete girmiş. Mehmet Nurettin Karaoğuz, arkasında binlerce öğrenciye burs veren, Beypazarı’nda okullar yaptıran yoksullara kol kanat geren bir hayırsever olarak 25.06.1999 yılında hayata veda etmiş. Çalışıp kazandığını, İzzet Baysal Babamız ve Ahmet Baysal Amcamız gibi halka veren, geride silinmeyecek izler bırakan bu güzel insanlar yüzlerce yıl halkın gönlünde yatacak. Bundan daha güzel ülkeye ve doğduğu topraklara hizmet olur mu?

Bu Müze’de 7 gün süren düğün gelenekleri, zamanın otantik giysileri ve kadınların şahane takıları ile birlikte cansız vitrin mankenleri üzerinde giydirilmiş olarak sergileniyor. O dönem kullanılan kap kacak, ev aletleri ve çeşitli eşyalar da bu Müze’de temsili olarak aslına uygun biçimde dizayn edilmiş. Müzeyi gezenler imrenerek bol bol fotoğraf çekiyorlar. Özellikle uzak doğudan gelen Çin, Japon, Kore gibi ülke turistleri bu müzeye çok ilgi gösteriyorlar.

1910 yılları civarında ve sonrasında düğün töreninin hanımlar ve aileleri tarafından nasıl yaşandığı çok güzel anlatılıyor. Böylelikle Beypazarı evlerindeki geleneksel yaşam biçimi de tanıtılıyor.

Yedi gün süren düğün adetlerinde, Pazartesi nişan, Salı kına, Çarşamba kına hamamı, Perşembe kız çıkarma (Gelin alma), Cuma duvak, Cumartesi börek gecesi ve Pazar kız arkası olmak üzere düğünün bütün aşamaları bu konakta gerçeğe uygun olarak temsil ediliyor.

Geleneksel Beypazarı düğününde gençler evlenirken, iki taraf arasında söz kesilip şerbet içildikten sonra damat evinde hanımlar ve erkekler için ayrı ayrı düğün ebesi görevlendirilir. Düğün ebesi damadın ve gelinin yakınında olmak dışında hediyeleri götürüp getirme, tanıtma, düğüne tanıdıkları davet etme gibi işlerde sorumludur.

Düğünün birinci günü Pazartesi, nişanda, düğünlerde ikram edilen takım yemeği hazırlanır. Yapı yazılır (hamur açılır), baklava yapılır, dolma doldurulur. Takım yemeğinde düğün çorbası (yoğurtlu pirinç çorbası), nohutlu et, yaprak dolması, cevizli baklava, pirinç pilavı, üzüm hoşafı ve bamya çorbası bulunuyor. 7 gün düğün süresince kız evinde ve erkek evinde bu yemekler ikram edilir.

Yine Pazartesi günü erkek evinde düğün ebesi, gelin ve akrabaları için hazırlanmış hediyeleri (dürü) misafirlere tanıttıktan sonra kız evine götürür ve bahşiş alır. Geline bohça içinde bindallı kuyruklu şalvar takımı, ipekli takım ve diğer hediyeler, kuşak sandığı içine de altın kuşak, gümüş malin ve takılar konularak gelinin akrabaları için hazırlanan dürü bohçaları, kına ve çerezle birlikte kız evine gönderilir.

Düğünün 2. günü Salı günü kına günü oluyor; erkek tarafı kız tarafına gelir. Gelinin iki yakını tarafından ilahi ve mani söylenerek kına yakılır. Beypazarı türküleri söylenir, oynanır ve eğlenilir. Sağdıç düğüne, Cuma gününe kadar giyeceği “Sağdıç Kıyafeti” ile katılır. Misafirlere leblebi, şeker ikram edilir.

Düğünün 3. günü erkek tarafı Eski Hamam veya Paşa Hamamını kiralar, sabah gelinin ve damadın akrabası hanımlar hamama gelirler. Düğün ebesi başının üstünde gümüş tepsi içinde bindallı bohçaya sarılmış gelinin hamam eşyalarını getirir. Özel kıyafetleri ile havuzun etrafında ilahi söyleyerek dönerler. Sağdıca hamamcı tarafından şerbet ikram edilir, diğerleri de bu şerbetten içerler. Gelini akrabaları yıkarlar. Hamama girerken ve çıkarken gelinin başından para atılır. Misafirlere simit ikram edilir.

Çarşamba öğleden sonra, kız evinden erkek evine damat, kayınvalide ve diğer akrabalar için dürü bohçaları, düğün ebesi vasıtasıyla gönderilir. Damadın hediyeleri bindallı bohça içinde, bir tepsiye karılmış kına ve yanan iki mum konularak gönderilir. Kayınvalidenin dürü bohçasında bindallı yastık, şalvar takımı ve diğer hediyeler bulunur. Çarşamba akşamı erkek evinden gelenler, gelinin çeyiz sandığını ve diğer eşyalarını bahşiş vererek alırlar.

4. gün Perşembe günü kız çıkarmada geline bindallı giydirilir, süslenir, başına pullu örtü örtülerek hazırlanır. Kayınvalide ve kayınpeder gelini almak için kız evine gelirler. Gelinin iki koluna girerek beklemekte olan tahtırevana götürüp bindirirler. Burada gelin kendisi için dua eden dedesinin elini öptükten sonra evden ayrılır. Gelin erkek evine gitmek üzere tahtırevana yengesi ile birlikte biner. Ön tarafa da erkek evinden küçük bir erkek çocuğu özel kıyafeti ile oturtulur. “Ey Gaziler Yol Göründü” şarkısı tef eşliğinde söylenerek gelin uğurlanır. Tahtırevan çarşı içinde gezdirilerek erkek evine getirilir. Gelini tahtırevana bindirirken, erkek evine gelince de indirirken, kayınpeder gelinin başından para atar.

5. gün Cuma günü duvak günüdür. Gelin ve damat Cuma günü sabahı yakınlarının ellerini öperler. Yakın akrabalara düğün ebesi eşliğinde el öpmeye giderler, akrabalar geline hediye verirler. Öğleden sonra gelin ilk defa sağdıç kıyafeti giyer. Erkek ve kız tarafının yakınları gelirler, tef çalıp türkü söyleyerek birlikte eğlenirler, gelini ilk kez kendi düğününde oynatırlar.

6. gün Cumartesi börek gecesi vardır. Erkek tarafı kız tarafına ziyarete, yemekli davete giderler. Kız babası damada saat takar, geline kendi akrabaları hediyeler (genellikle yüzük) verirler. Annesi geline çevre hediye eder, gelinin on parmağına yüzük takılır. Gelinin kız kardeşi veya yakın akrabası tarafından damada şerbet ikram edilir. Damat şerbetten bir yudum alır, sırmalı peşkire ağzını siler, diğerleri de bu şerbetten içerler.

Düğünün 7. ve son günü kız arkası ismi verilen Pazar gününde kız tarafı damat evine ziyarete gider. Birlikte yemek yenir. Bir hafta süren düğün sırasında bu karşılıklı ziyaretlerde kız ve erkek tarafı birbirileriyle tanışır ve kaynaşırlar. “Kız arkası günü” gelin, sağdıç kıyafeti yerine genellikle başka kıyafet giyer ve çevre örter. Yedi gün süren düğün böylece Pazar akşamı tamamlanmış olur.

…/.

Haftaya devam edeceğim